SĄDOWA PRÓBA POGODZENIA MAŁŻONKÓW
Ключові слова:
mediacja, małżonkowie, proces kościelny, godzenie małżonków, zawieszenie instancji, sędziaАнотація
Obowiązujące przepisy kanoniczne podkreślają troskę prawodawcy kościelnego o unikanie sporów wśród wiernych i pokojowe ich rozstrzyganie (kan. 1446 Kodeksu Prawa Kanonicznego Jana Pawła II). W sposób szczególny troska ta dotyczy godzenia małżonków. W pierwszej kolejności ustawodawca nakłada ten obowiązek na biskupa diecezjalnego, który jest pierwszym sędzią w diecezji i przysługuje mu władza zwyczajna, własna i bezpośrednia. Każdy sędzia na początku sprawy wniesionej przed sąd kościelny powinien podjąć próbę pogodzenia małżonków poprzez zastosowanie mediacji bądź innych środków (np. rozmowa z duszpasterzem, spotkanie z biegłym sądowym, terapia małżeńska, terapia indywidualna). Wszelkie środki pastoralne należy stosować nie tylko przed przyjęciem sprawy o nieważność małżeństwa, ale także w toku procesu, o ile istnieje nadzieja na pogodzenie się małżonków. Niestety powyższa norma zazwyczaj ogranicza się w polskich sądach kościelnych do przesłania stronie pozwanej zapytania czy zamierza pogodzić się ze współmałżonkiem i pod jakimi warunkami. Współmałżonek otrzymuje to zapytanie wraz ze skargą powodową, która w większości przypadków rzuca na niego negatywne światło. Nadal większość skarg powodowych o nieważność małżeństwa wnoszona jest przez powoda z tytułu nieważności po stronie pozwanej. Niniejszy artykuł ma przybliżyć jak przebiega próba godzenia małżonków na forum kościelnym.
Завантажити
Посилання
Benedykt XVI, Umiłowanie prawdy a proces o nieważność małżeństwa, Przemówienie do pracowników Trybunału Roty Rzymskiej, 28.01.2006, „L'Osservatore Romano” 2006, nr 4.
Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus, 25.01.1983, AAS 75 II (1983) 1-317. Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Franciscus, Motu proprio „Mitis Iudex Dominus Iesus”«quibus canones codicis iuris canonici de causis ad matrimonii nullitatem declarandam reformantur, 15.08.2015, tłumacz. polskie: Franciszek, List apostolski motu proprio „Mitis Iudex Dominus Iesus” reformujący kanony Kodeksu Prawa Kanonicznego dotyczące spraw o orzeczenie nieważności małżeństwa, 15.08.2015, Tarnów 2015.
Góralski Wojciech, Proces małżeński skrócony przed biskupem, Płock 2017.
https://gdansk.dominikanie.pl/kontakt/duszpstesterstwo-osob-zyjacych-w-zwiazkach-niesakramentalnych-i-rozwiedzionych/ (dostęp: 10.06.2020).
https://archwarmia.pl/sad-biskupi/ (dostęp: 10.06.2020).
Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2020, Warszawa 2020.
Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, red. Piotr Majer, Warszawa 2011.
Komentarz do Instrukcji procesowej „Dignitas connubii”, red. Tomasz Rozkrut, Sandomierz 2007.
Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. V. Księga VII. Procesy, red. Józef Krukowski, Poznań 2007.
Krajczyński Jan, Mentalność prorozwodowa a procesy małżeńskie, [w:] Procesy i procedury: nowe wyzwania, red. Grzegorz Leszczyński, Warszawa 2015.
Pawluk Tadeusz, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 4, Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy, Olsztyn 1990.
Pontificium Consilium de Legum Textibus, Dignitas connubii. Instructio servanda a tribunalibus dioecesanis et interdioecesanis in pertractantibus causis nullitatis matrimonii, 25.01.2005, Città del Vaticano 2005.
Praktyczny komentarz do Listu apostolskiego motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franciszka, red. Piotr Skonieczny, Tarnów 2015.
Proces małżeński według Instrukcji “Dignitas connubii”. Materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 13-14 czerwca 2005 roku. II Ogólnopolskie Forum Sądowe, red. Tomasz Rozkrut, Tarnów 2006.
Proces małżeński według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus,
red. Jan Krajczyński, Płock 2015.
Rozkrut Tomasz, Jan Paweł II do Roty Rzymskiej (1979–2003), Tarnów 2003.
Sobański Remigiusz, Kanoniczny proces o nieważność małżeństwa (uwagi w świetle 50-letniego doświadczenia), [w:] Zagadnienia kościelnego prawa majątkowego i procesowego, red. Elżbieta Szczot, Sylwia Białek, Lublin 2008.
Sztychmiler Ryszard, Ochrona praw człowieka w normach kanonicznego procesu spornego, Olsztyn 2003.
Wenz Wiesław, Proces o nieważność małżeństwa według motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus papieża Franiszka w tradycji kanoniczne, Wrocław 2016.
