Założenie racjonalnego prawodawcy w kontekście teorii i praktyki prawniczej.
Ключові слова:
racjonalny prawodawca, teoria prawa, dogmatyka, sprawiedliwośćАнотація
W artykule podjęto próbę analizy prawa pod kątem wskazania podstaw jego racjonalności. Próbowano odpowiedzieć na pytania: Czy prawo jest przejawem racjonalności bytu, który objawia się umysłowi jako zrozumiały i celowy? Czy prawo nabiera racjonalności w oparciu o wolę człowieka i jego świadome ustalenia. Artykuł dotyczy założenia racjonalnego prawodawcy, którego poszczególne cechy to: model idealizacyjny, kontrfaktyczność, nieempiryczność. Analiza koncepcji dowodzi, że założenie racjonalności prawodawcy leży u fundamentów polskiej dogmatyki, zarówno w warstwie teoretycznej, jak i praktycznej.
Завантажити
Посилання
Chauvin, T., Stawecki, T., Winczorek, P. (2017). Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa [in Polish].
Czaja, J. (2001). O nieracjonalności pojęcia „racjonalnego ustawodawcy”, [w:] Stelmach J. (red.) Studia z filozofii prawa. Kraków [in Polish].
Finnis, J. (2001). Prawo naturalne i uprawnienia naturalne. Warszawa [in Polish].
Kmita, J. (1990). Etyczny aspekt koncepcji racjonalnego prawodawcy, [w:] Wronkowska S., Zieliński M. (red.) Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych. Poznań [in Polish].
Kmita, J., Nowak, L. (1969). O racjonalizującym charakterze badań humanistycznych. Studia filozoficzne, nr 5 [in Polish].
MacCormik, D. N., Summers, R. (ed.) (1991). Interpreting Statutes. A Comperative Study. Dartmouth [in Polish].
Morawski, L. (2014). Podstawy filozofii prawa. Toruń [in Polish].
Morawski L. (2000). Teoria prawodawcy racjonalnego a postmodernizm. Państwo i Prawo, nr 11 [in Polish].
Morawski, L. (2002). Wykładnia w orzecznictwie sądów. Toruń [in Polish].
Morawski, L. (2006). Zasady wykładni prawa. Toruń, 159-160 [in Polish].
Nowak, L. (1973). Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa. Warszawa 1973 [in Polish].
Nowak, L. (1969). Spór o definicje legalne a sposób pojmowania „prawodawcy”. Państwo i prawo, nr 3 [in Polish].
Pszczółkowski, L. (2014). Racjonalne prawodawstwo, [w:] Hołyst B., Hauser R. (red.). Wielka encyklopedia prawa, t. VII. Warszawa.
Sarkowicz, R., Stelmach, J. (1998). Teoria prawa. Kraków [in Polish].
Stępień, K. (2015). W poszukiwaniu podstaw racjonalności prawa. Lublin [in Polish].
Tobor, Z. (2013). W poszukiwaniu intencji prawodawcy. Warszawa [in Polish].
Uchwała SN z dnia 17 stycznia 2001 r, III CZP 49/00, OSNC 2001, nr 4, poz. 53 [in Polish].
Wojciechowski, B. (2004). Dyskrecjonalność sędziowska. Toruń [in Polish].
Wojtczak, S. (2014). Wpływ konceptu „racjonalnego ustawodawcy” na polską kulturę prawną, [w:] Czapska J., Dudek M., Stępień M., (red.), Wielowymiarowość prawa, Toruń [in Polish].
Wronkowska, S. (1990). Prawodawca racjonalny jako wzór dla prawodawcy faktycznego, [w:] Wronkowska S., Zieliński M. (red.), Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, Poznań [in Polish].
Wróblewski, J. (1990). Paradygmat dogmatyki prawa a prawoznawstwo, [w:] Wronkowska S., Zieliński M. (red.) Szkice z teorii prawa i szczegółowych nauk prawnych, Poznań [in Polish].
Wyrok NSA z dnia 20 grudnia 2011 r., I FSK 481/11 [in Polish].
Zieliński, M. (2006). Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa [in Polish].
Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa. Warszawa [in Polish].
Ziembiński, Z. (2001). Zarys teorii prawa. Poznań [in Polish].
